ઘઉંના વધતા ભાવ અને સંગ્રહખોરીને રોકવા માટે કેન્દ્ર સરકારે સોમવારે વેપારીઓ, જથ્થાબંધ વેપારીઓ, છૂટક વિક્રેતાઓ અને પ્રોસેસર્સ પર તાત્કાલિક અસરથી ઘઉંના સ્ટોક પર મર્યાદા નક્કી કરી છે. ઉપરાંત, તેઓએ દર શુક્રવારે તેમના ઘઉંનો સ્ટોક જાહેર કરવો પડશે. આ પ્રતિબંધો તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 31 માર્ચ, 2025 સુધી અમલમાં રહેશે.
કેન્દ્રીય ખાદ્ય સચિવ સંજીવ ચોપરાએ અહીં એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું કે નવા નિયમો હેઠળ, છૂટક દુકાનો અને મોટા ચેઇન રિટેલર્સની વ્યક્તિગત દુકાનોને 10 ટન સુધી ઘઉંનો સંગ્રહ કરવાની છૂટ છે. વેપારીઓ, જથ્થાબંધ વેપારીઓ અને મોટી રિટેલ ચેઇનના મોટા ડેપો માટે પ્રત્યેક 3,000 ટનની મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી છે. તે જ સમયે, પ્રોસેસર્સ માટેની મર્યાદા નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બાકીના મહિનાઓ દ્વારા તેમની માસિક સ્થાપિત ક્ષમતાના 70 ટકાનો ગુણાકાર કરીને નક્કી કરવામાં આવશે.
30 દિવસનો સમય આપવામાં આવ્યો છે
સરકારે તમામ સંસ્થાઓને તેમના સ્ટોક વિશે જાણ કરવા અને તેને ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ વિભાગના પોર્ટલ પર નિયમિતપણે અપલોડ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. નિર્ધારિત મર્યાદાથી વધુ સ્ટોક ધરાવનારાઓને નવા નિયમોનું પાલન કરવા માટે 30 દિવસનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. ચોપરાએ કહ્યું કે સંગ્રહખોરી ઘટાડવા માટે સ્ટોક રાખવાની મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી છે. છૂટક કિંમતો પર દેખરેખ રાખવાના ઘણા માધ્યમો છે અને સ્ટોક મર્યાદા આવા એક માધ્યમ છે.
ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક યોજાઈ હતી
ગયા અઠવાડિયે ગૃહ અને સહકાર મંત્રી અમિત શાહની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી ઉચ્ચ-સ્તરીય બેઠક બાદ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, જેમાં અધિકારીઓને ઘઉંના ભાવ પર નજીકથી નજર રાખવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ સરકારે ગ્રાહકો માટે ભાવ સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવા બજારમાં હસ્તક્ષેપ કરવાનો સંકેત આપ્યો હતો. ખાદ્ય સચિવે કહ્યું કે હાલમાં ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ છે અને ખાંડની નિકાસ પરના પ્રતિબંધની સમીક્ષા કરવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી.
કિંમતો એટલી વધી ગઈ છે
સરકારી આંકડા દર્શાવે છે કે ઘઉં અને ઘઉંના લોટના ભાવમાં ગયા વર્ષની સરખામણીમાં પ્રતિ કિલો રૂ. 2નો વધારો થયો છે. 20 જૂન સુધી ઘઉંની સરેરાશ છૂટક કિંમત વધીને 30.99 રૂપિયા પ્રતિ કિલો થઈ ગઈ હતી જે એક વર્ષ અગાઉ 28.95 રૂપિયા હતી. ઘઉંના લોટના ભાવ પણ ગયા વર્ષના રૂ. 34.29 પ્રતિ કિલોથી વધીને રૂ. 36.13 પ્રતિ કિલો થઈ ગયા છે.
સરકાર પાસે પૂરતી અનામત છે
સરકાર કહે છે કે તેની પાસે પબ્લિક ડિસ્ટ્રિબ્યુશન સિસ્ટમ (PDS) અને અન્ય કલ્યાણકારી યોજનાઓની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે લગભગ 1.84 કરોડ ટન જેટલો ઘઉંનો સ્ટોક છે. 18 જૂન સુધીમાં, સરકારે રવિ માર્કેટિંગ વર્ષ 2024-25માં કેન્દ્રીય પૂલ માટે 26.66 મિલિયન ટન ઘઉંની ખરીદી કરી હતી, જે અગાઉના વર્ષની 26.2 મિલિયન ટનની ખરીદી કરતાં થોડી વધારે છે.
