દિવાળી કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવાસ્યાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. પ્રકાશનો આ તહેવાર 5 દિવસ સુધી ચાલે છે – ધન તેરસ, નરક ચતુર્દશી અથવા છોટી દિવાળી, મોટી દિવાળી, ગોવર્ધન પૂજા અને ભાઈ દૂજ. પરંતુ આ વર્ષે તારીખોમાં વધારાને કારણે દિવાળીનો તહેવાર 5ને બદલે 6 દિવસનો રહેશે. આ વખતે દિવાળીનો તહેવાર 10 નવેમ્બરે ધનતેરસથી શરૂ થશે.
દિવાળીના તહેવારો અને તારીખો
કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ત્રયોદશી તિથિ એટલે કે ધનતેરસ 10 નવેમ્બર 2023ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. 11 નવેમ્બરના રોજ માસિક શિવરાત્રી યોજાશે. નરક ચતુર્દશી બીજા દિવસે 12 નવેમ્બરના રોજ સવારે ઉજવવામાં આવશે. વાસ્તવમાં, ચતુર્દશી તિથિ 11 નવેમ્બરે બપોરે 1:58 વાગ્યે શરૂ થશે. આ કારણે 12 નવેમ્બરના રોજ સવારે રૂપ ચતુર્દશીનું સ્નાન થશે.
ત્યારબાદ 12 નવેમ્બરે બપોરે 2.45 કલાકે અમાવસ્યા તિથિનો પ્રારંભ થશે. દિવાળીના દિવસે રાત્રે મહાલક્ષ્મી પૂજા કરવામાં આવતી હોવાથી દિવાળી 12 નવેમ્બરની રાત્રે જ ઉજવવામાં આવશે. સોમવતી અમાવસ્યા 13 નવેમ્બરે થશે. આ પછી 14 નવેમ્બરે કારતક શુક્લ પ્રતિપદાના રોજ ગોવર્ધન પૂજા અને અન્નકૂટ ઉત્સવ ઉજવવામાં આવશે. ત્યારબાદ બીજા દિવસે 15મી નવેમ્બરે ભાઈ દૂજ ઉજવવામાં આવશે. આ રીતે 10મી નવેમ્બરથી શરૂ થયેલો રોશનીનો પર્વ 15મી નવેમ્બર સુધી ઉજવવામાં આવશે.
નાની અને મોટી દિવાળી એક જ દિવસે ઉજવવામાં આવશે
તારીખોની આ મૂંઝવણને કારણે, હવેથી નાની અને મોટી દિવાળી એક જ દિવસે રવિવાર, 12 નવેમ્બર 2023 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. તેમજ 12મી નવેમ્બરના રોજ સવારે નરક ચતુર્દશી અથવા રૂપ ચતુર્દશીના દિવસે સ્નાન કરવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે નરક ચતુર્દશીના દિવસે સૂર્યોદય પહેલા સ્નાન કરવાથી વ્યક્તિ નરકના ત્રાસમાંથી મુક્ત થાય છે. આ દિવસે ઉબટન વગેરે લગાવીને સ્નાન કરવાથી સુંદરતા વધે છે, તેથી તેને રૂપ ચૌદસ પણ કહેવામાં આવે છે.
