કેટલાક રાજ્યોએ સીબીઆઈ તપાસ માટે તેમની સંમતિ પાછી ખેંચી લીધા પછી, મહત્વપૂર્ણ કેસોમાં આ કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સીની સત્તા મર્યાદિત થઈ ગઈ છે. તેથી સંસદીય સમિતિનું કહેવું છે કે આ મામલે નવા કાયદાની જરૂર છે. ઉપરાંત, આ કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સીને વ્યાપક સત્તા આપવા માટે નવા કાયદાની જરૂર છે.
નવા કાયદા હેઠળ સીબીઆઈને રાજ્યની મંજૂરી અને હસ્તક્ષેપની જરૂર રહેશે નહીં અને તે પોતાનું કામ અવિરત રીતે કરી શકશે. પરંતુ તે જ સમયે સંસદીય સમિતિએ કહ્યું કે સીબીઆઈની કામગીરીની ઉદ્દેશ્ય અને નિષ્પક્ષતાને અસર ન થાય તે માટે કેટલાક રક્ષણાત્મક પગલાં લેવાની જરૂર છે.
નવ રાજ્ય સરકારોએ તેમની મંજૂરી પાછી ખેંચી લીધી છે
જેથી કરીને રાજ્ય તેને પોતાની સાથે ભેદભાવ તરીકે ન જુએ. કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને કાયદો અને ન્યાય પરની સંસદીય સમિતિએ સોમવારે સંસદમાં તેનો 135મો અહેવાલ રજૂ કર્યો અને કહ્યું કે નવ રાજ્ય સરકારોએ વિવિધ કેસોમાં તેમની મંજૂરી પાછી ખેંચી લીધી છે.
સમિતિનું કહેવું છે કે વર્તમાન કાયદા હેઠળ સીબીઆઈ તપાસ માટે રાજ્યની પૂર્વ મંજૂરી મેળવવી એ પ્રથમ શરત છે. CBIની કામગીરી દિલ્હી સ્પેશિયલ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ પોલીસ (DSPE) એક્ટ હેઠળ આવે છે. આ કાયદા હેઠળ, સીબીઆઈ તપાસ કરી શકે તે પહેલાં, આ કેસની તપાસ કરવા માટે રાજ્ય સરકારની મંજૂરી મેળવવી જરૂરી છે. અન્યથા તપાસમાં સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઓફ ઇન્વેસ્ટિગેશનની સત્તાઓ અત્યંત મર્યાદિત બની જાય છે.
સંગઠિત ગુનાઓ વધતા રહેશે
તેથી, તટસ્થ અને નક્કર તપાસ વિના, રાજ્યોમાં ભ્રષ્ટાચાર અને સંગઠિત ગુનાઓ વધતા રહેશે. તેથી DSPE એક્ટ, 1946માં પહેલાની જેમ સુધારો કરવાને બદલે નવો કાયદો ઘડવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે. નવા કાયદા હેઠળ, સીબીઆઈને મહત્વપૂર્ણ કેસોની તપાસમાં રાજ્યોની મંજૂરી અને દખલની જરૂર નથી.
DSPE એક્ટની કલમ 6 હેઠળ, રાજ્ય સરકારોએ ચોક્કસ કેટેગરીના ગુનાઓ સામે તપાસ માટે ચોક્કસ વ્યક્તિને સામાન્ય મંજૂરી આપવી પડશે. પરંતુ પૂર્વ પરવાનગીના દાયરાની બહાર આવતા કેસોમાં, સીબીઆઈએ રાજ્યમાં તપાસ કરવા માટે રાજ્ય સરકાર પાસેથી ચોક્કસ મંજૂરી મેળવવી જરૂરી છે.
શું કહે છે સંસદીય સમિતિ?
તપાસ એજન્સી દરેક કેસમાં આવી મંજૂરી માટે વ્યક્તિગત મંજૂરી લે છે. સંસદીય સમિતિનું કહેવું છે કે સીબીઆઈની તટસ્થતા અને ઉદ્દેશ્યને સુનિશ્ચિત કરવા માટે, રાજ્યોની મંજૂરી ન લેવાની છૂટ એવા કિસ્સાઓમાં જ આપવી જોઈએ જે દેશની સુરક્ષા અને એકતા માટે જોખમી હોય. અથવા આવા કેસોમાં રાજ્યોની મંજૂરીની જરૂર ન હોવી જોઈએ જેની તપાસમાં વિલંબથી દેશના નાગરિકોમાં અસંતોષ પેદા થાય.
આ સિવાય સમિતિએ કહ્યું છે કે તપાસ એજન્સી પ્રમોશન દ્વારા નિરીક્ષકોની સૂચિત જગ્યાઓમાંથી 60 ટકા ભરશે. જ્યારે 40 ટકા પોસ્ટ માટે ડેપ્યુટેશન પર લોકોને લાવવામાં આવશે. હાલમાં આ જગ્યાઓ 50-50 ના પ્રમાણમાં ભરવામાં આવે છે.
