કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ પછી આવક અંગે કોઈ તણાવ ન રહે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે, ભારત સરકાર દ્વારા કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન (EPFO) PF અને પેન્શન યોજના ચલાવવામાં આવે છે.
આ યોજનામાં, કર્મચારી દર મહિને તેના પગારની એક નિશ્ચિત રકમ પીએફ ખાતામાં જમા કરે છે. કર્મચારીની સાથે કંપની દ્વારા પણ યોગદાન આપવામાં આવે છે.
પીએફ ફંડમાં જમા રકમનો અમુક હિસ્સો એમ્પ્લોયી પેન્શન સ્કીમ (ઇપીએસ)માં જાય છે. હાલમાં, EPFO વપરાશકર્તાઓની સંખ્યા ઘણી મોટી છે પરંતુ ઘણા વપરાશકર્તાઓને ખબર નથી કે પરિવારના સભ્યોને પણ EPFOનો લાભ મળે છે. એટલે કે પરિવારના સભ્યોને પણ પેન્શનનો લાભ મળે છે.
પેન્શન વિશે, EPFOએ પોતે જણાવ્યું હતું કે તે કેટલા પ્રકારનું પેન્શન આપે છે અને પરિવારના કયા સભ્યને આ પેન્શન મળે છે.
પરિવારના સભ્યોને પણ ફાયદો થાય
કર્મચારીની સાથે પરિવારના સભ્યોને પણ કર્મચારી પેન્શન યોજનાનો લાભ મળે છે. જો કોઈ EPS સભ્ય એટલે કે કર્મચારીનું મૃત્યુ થાય છે, તો કર્મચારીની પત્ની અથવા પતિ અને બાળકોને પેન્શનનો લાભ મળે છે.
આ કારણોસર EPSને ફેમિલી પેન્શન પણ કહેવામાં આવે છે. જો કોઈ EPF સભ્ય સંપૂર્ણપણે અક્ષમ થઈ જાય તો પણ તેને પેન્શનનો લાભ મળે છે.
પેન્શન સંબંધિત નિયમો શું છે?
પેન્શન મેળવવા માટે, કર્મચારીએ એક જ ઓફિસમાં 10 વર્ષ સુધી સતત કામ કર્યું હોવું જોઈએ. પેન્શન સ્કીમમાં માત્ર કંપનીએ જ યોગદાન આપવું જોઈએ. EPSમાં ફેમિલી પેન્શનનો લાભ મેળવવા માટે 10 વર્ષની સેવા હોવી ફરજિયાત છે.
આનો અર્થ એ છે કે કર્મચારી અને તેના પરિવારને પેન્શન ત્યારે જ મળે છે જ્યારે તે 10 વર્ષ સુધી કંપનીમાં કામ કરે છે.
પરિવારમાં કોને પેન્શન મળે છે?
EPS યોજના હેઠળ, તેનો લાભ જ્યારે સભ્ય મૃત્યુ પામે છે ત્યારે મળે છે. કર્મચારીના જીવનસાથીને આ યોજનાનો લાભ મળે છે. જો કર્મચારીના બે બાળકો હોય જેમની ઉંમર 25 વર્ષથી ઓછી હોય તો તેમના બાળકોને પણ પેન્શનનો લાભ મળે છે.
જો કર્મચારી પરિણીત નથી, તો EPSમાં નોમિનીને પેન્શનનો લાભ મળે છે. જો EPS યોજનામાં કોઈ નોમિની ન હોય તો કર્મચારીના માતા-પિતા પેન્શનના હકદાર છે.
