મોદી સરકારના મંત્રી જેમને લોકો ‘મિસાઈલ મિનિસ્ટર’ કહે છે, તે ફરી એકવાર મોટા સંકટના ઉકેલ માટે સક્રિય થઈ ગયા છે. હા, છેલ્લા 48 કલાકની ઘટનાઓ પર નજર કરીએ તો વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર સુદાનમાં બગડતી પરિસ્થિતિ અંગે ચર્ચા કરવામાં વ્યસ્ત છે. તેઓ યુએનના મહાસચિવ એન્ટોનિયો ગુટેરેસને પણ મળ્યા છે. જયશંકરે યુએનને આવી કૂટનીતિ પર કામ કરવા કહ્યું છે, જેથી શક્ય તેટલી વહેલી તકે યુદ્ધવિરામ થઈ શકે. સુદાનની રાજધાની ખાર્તુમ સહિત દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં હિંસા થઈ રહી છે. અત્યાર સુધીમાં એક ભારતીય સહિત 300થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. ગુટેરેસ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન જયશંકરે G20 અધ્યક્ષપદ અને યુક્રેન યુદ્ધ સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી હતી. વિદેશ મંત્રીએ પોતે ટ્વિટ કર્યું કે દેખીતી રીતે ચર્ચા સુદાન પર કેન્દ્રિત છે. ભારત યુદ્ધવિરામ અને સુરક્ષિત કોરિડોર સ્થાપિત કરવાના પ્રયાસોને મજબૂત સમર્થન આપે છે. આ બાબતે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને અન્ય ભાગીદારો સાથે કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે. સમજી શકાય છે કે યુક્રેન સંકટની જેમ ભારત સરકાર ત્યાં ફસાયેલા પોતાના લોકોને બહાર કાઢવાની દિશામાં આગળ વધી રહી છે. વડાપ્રધાન મોદીની આજે મળેલી ઈમરજન્સી મીટિંગ એ જ દિશામાં આગળનું પગલું છે.
સુદાનમાં ખરાબ પરિસ્થિતિ
વિદેશ મંત્રીએ માહિતી આપી છે કે ભારત સરકાર સુદાનમાં ફસાયેલા ભારતીયોના સતત સંપર્કમાં છે. પૂર્વ આફ્રિકન દેશ સુદાનમાં સેના અને અર્ધલશ્કરી દળો વચ્ચે અથડામણ થઈ છે. ઓક્ટોબર 2021માં તખ્તાપલટ બાદ દેશમાં સ્થિતિ સારી નથી ચાલી રહી. હાલમાં દેશની બાગડોર આર્મી ચીફ જનરલ અબ્દુલ ફતાહ બુરહાનના હાથમાં છે. તેમનો વિરોધ રેપિડ સપોર્ટ ફોર્સના જનરલ મોહમ્મદ ડગલો છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અનુસાર આ લડાઈમાં 3000 થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે અને 350 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. મૃતકોની સંખ્યા વધી શકે છે કારણ કે રસ્તાઓ પર મૃતદેહો પડેલા જોવા મળ્યા હતા.
વિદેશ મંત્રીએ તેમના ઇજિપ્તના સમકક્ષ સમેહ શૌકરી સાથે સુદાનની સ્થિતિ અંગે પણ ચર્ચા કરી. અગાઉ જયશંકરે UAE અને સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રીઓ સાથે ટેલિફોનિક વાતચીત કરી હતી. આફ્રિકન દેશમાં રહેતા ભારતીયોને લઈને ભારત પોતાની ચિંતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને ત્યાંની સ્થિતિ પર નજર રાખી રહ્યું છે. ભારતીયોને સુરક્ષિત બહાર કાઢવા માટે મંથન ચાલી રહ્યું છે.
જયશંકરે કહ્યું છે કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુદાનમાં યુદ્ધવિરામ માટે સતત પ્રયાસ કરી રહ્યું છે અને તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યાં સુધી યુદ્ધવિરામ અને સલામત કોરિડોર ઉપલબ્ધ ન હોય ત્યાં સુધી લોકોને બહાર કાઢવું સલામત નથી. અમે રસ ચાલુ રાખ્યો છે કારણ કે અમારા લોકો ત્યાં છે. અહીં વિદેશ મંત્રીની સક્રિયતાની સાથે હવે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક બોલાવી છે. ખાર્તુમમાં 1,500 થી 4,000 ભારતીયો ફસાયેલા હોઈ શકે છે. ત્યાંના ઘણા વિસ્તારોમાં પાણી અને વીજળીનો પુરવઠો ઠપ થઈ ગયો છે. લોકોને ઘરની અંદર રહેવાની ફરજ પડી છે. આવનારા 1-2 દિવસમાં ભારત સરકાર સુદાનમાંથી ભારતીયોને બચાવવાની દિશામાં આગળ વધી શકે છે.
અફઘાનિસ્તાન પણ એજન્ડામાં છે
વિદેશ મંત્રી જયશંકરે કહ્યું છે કે ભારત આવતા મહિને દોહામાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મહાસચિવ એન્ટોનિયો ગુટેરેસ દ્વારા યોજાનારી અફઘાનિસ્તાન પર વિશેષ દૂતોની બેઠકને સકારાત્મક રીતે જોઈ રહ્યું છે. ગુટેરેસ 1-2 મેના રોજ બેઠકનું આયોજન કરશે. મીટિંગમાં ભારતની ભાગીદારી અંગે, જયશંકરે કહ્યું, “…સમય નજીક આવશે તેમ અમે યોગ્ય નિર્ણય લઈશું, પરંતુ અમે ચોક્કસપણે તેના પર ધ્યાન આપી રહ્યા છીએ.”
