Pokhran Anniversary: પોખરણ-2 પરમાણુ પરીક્ષણની આજે 26મી વર્ષગાંઠ છે. 26 વર્ષ પહેલા 11 મે 1998ના રોજ અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકારે રાજસ્થાનના પોખરણમાં બીજી વખત પરમાણુ પરીક્ષણ કર્યું હતું. આ પરીક્ષણો સાથે, ભારતે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને સ્વચ્છ ઉર્જા ક્ષેત્રે મોટી છલાંગ લગાવી. આજે ભારત પાસે પાંચ હજાર કિલોમીટરની રેન્જ ધરાવતી અગ્નિ બેલેસ્ટિક મિસાઈલ છે અને ત્રણ હજાર કિલોમીટરની રેન્જ ધરાવતી K-4 સબમરીન આધારિત બેલિસ્ટિક મિસાઈલ પણ છે, જે સમગ્ર ચીન અને પાકિસ્તાનને આવરી લે છે. પરમાણુ શક્તિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી જ ભારત વૈશ્વિક સ્તરે લશ્કરી અને રાજદ્વારી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવ્યું.
ભાભા એટોમિક રિસર્ચ સેન્ટરના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર અને મહાન વૈજ્ઞાનિક ડૉ. અનિલ કાકોડકરે કહ્યું હતું કે પોખરણ પરમાણુ પરીક્ષણ પછી વિશ્વને ભારતનું મહત્વ સમજાયું અને વિશ્વ પણ ભારતની તકનીકી ક્ષમતાથી આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયું. ડૉ. કાકોડકરે કહ્યું કે, દેશની પરિસ્થિતિમાં જે પહેલા હતું અને જે હવે છે, પરમાણુ ઉર્જા પૂર્ણ થયા બાદ તેમાં મોટો ફેરફાર થયો છે.
ભૌગોલિક રાજનીતિના સંદર્ભમાં ભારત પ્રત્યેનો વિશ્વનો દૃષ્ટિકોણ પણ બદલાયો છે. ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ એપીજે અબ્દુલ કલામ માનતા હતા કે શક્તિ દ્વારા જ સન્માન પ્રાપ્ત થાય છે અને આજે જ્યારે ભારત વિશ્વના મંચ પર એક મોટી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે, ત્યારે ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ કલામના શબ્દો સરળતાથી સાચા સાબિત થાય છે.
ચીન અને પાકિસ્તાનનો પડકાર સતત વધી રહ્યો છે
બીજા પરમાણુ પરીક્ષણને બે દાયકાથી વધુ સમય વીતી ગયો છે, પરંતુ ભારત હજુ પણ ચીન અને પાકિસ્તાનના પડકારનો સામનો કરી રહ્યું છે. ચીન સાથે ભારતના સંબંધો એ હદે બગડી ગયા છે કે સરહદ પર બંને દેશોની સેના આમને-સામને છે અને બંને સેનાઓ વચ્ચે હિંસક અથડામણ પણ થઈ છે. ચીન સતત ભારતને ઘેરવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે અને તે અંતર્ગત તે ભારતની આસપાસના દેશોમાં પોતાનો પ્રભાવ વધારી રહ્યું છે, પછી તે પાકિસ્તાન, શ્રીલંકા કે માલદીવ હોય. ચીન પાકિસ્તાની સેનાને મજબૂત બનાવવામાં પણ મદદ કરી રહ્યું છે, જે સ્પષ્ટપણે ભારત માટે પડકાર તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. તે જ સમયે, કાશ્મીરના મુદ્દે ભારતના પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધો હજી પણ ખટાશના છે અને પાકિસ્તાની સેના ઘણા યુદ્ધોમાં હાર્યા બાદ ભારત સામે પ્રોક્સી વોર ચલાવી રહી છે. આવા સંજોગોમાં, 11 મે, 1998 એક એવી તારીખ છે જેણે આજ સુધી આપણી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની ચિંતાઓને ઘણી હદ સુધી કાબૂમાં રાખી છે.
