રાજકીય પક્ષોને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે શરૂ કરવામાં આવેલી ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાની માન્યતાને પડકારતી અરજીઓ પર મંગળવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી શરૂ થઈ.
આ ચૂંટણી બોન્ડ યોજના છે
નોંધનીય છે કે સરકાર દ્વારા 2 જાન્યુઆરી, 2018ના રોજ ચૂંટણી બોન્ડ યોજના જાહેર કરવામાં આવી હતી. રાજકીય ભંડોળમાં પારદર્શિતા લાવવાના પ્રયાસોના ભાગરૂપે પક્ષોને રોકડ દાનના વિકલ્પ તરીકે આ યોજના રજૂ કરવામાં આવી છે. આ યોજનાની જોગવાઈઓ અનુસાર, ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ ભારતના કોઈપણ નાગરિક અથવા ભારતમાં સ્થાપિત કોઈપણ સંસ્થા દ્વારા ખરીદી શકાય છે. એક વ્યક્તિ ચૂંટણી બોન્ડ ખરીદી શકે છે, ક્યાં તો એકલા અથવા અન્ય લોકો સાથે સંયુક્ત રીતે.
આ લોકોએ અરજીઓ આપી છે
મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની અધ્યક્ષતાવાળી બેંચે ચાર અરજીઓ પર સુનાવણી શરૂ કરી. તેમાં કોંગ્રેસના નેતા જયા ઠાકુર, કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ઈન્ડિયા-માર્કસિસ્ટ (સીપીઆઈ-એમ) અને એનજીઓ એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ (એડીઆર)ની અરજીઓનો સમાવેશ થાય છે. એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણ, એડીઆર તરફથી હાજર થઈને બેન્ચને કહ્યું કે આ એક એવો મામલો છે જે ‘આપણી લોકશાહીના મૂળ’ સુધી જાય છે.
સુનાવણી પહેલા, એટર્ની જનરલ આર વેંકટરામાણીએ કોર્ટમાં દાખલ કરેલી અરજીમાં જણાવ્યું હતું કે નાગરિકો બંધારણની કલમ 19 (1) (એ) હેઠળ ચૂંટણી બોન્ડ યોજના હેઠળ રાજકીય પક્ષો દ્વારા પ્રાપ્ત દાનના સ્ત્રોત વિશે માહિતી મેળવવા માટે હકદાર છે. માહિતી મેળવવાનો કોઈ અધિકાર નથી. વેંકટરામણીએ આ વાત રાજકીય પક્ષોને રાજકીય ભંડોળ માટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમમાંથી ‘ક્લીન મની’ મેળવવાનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું હતું.
