આજના સમયમાં ટ્રાન્ઝેક્શન માટે રૂપિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ કોઈ સમયે તમે વિચાર્યું હશે કે ભારતીય ચલણનું નામ રૂપિયા કેમ રાખવામાં આવ્યું? ચાલો જાણીએ.
‘રૂપી’ શબ્દ સંસ્કૃત શબ્દ રૂપકમ પરથી આવ્યો છે, જેનો અર્થ થાય છે ચાંદીનો સિક્કો. શેર શાહ સૂરી દ્વારા ભારતમાં પ્રથમ વખત રૂપિયો જારી કરવામાં આવ્યો હતો. આજે તે કેન્દ્રીય બેંક RBI દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. આજે, આ અહેવાલમાં, અમે રૂપિયાની શરૂઆતથી લઈને અત્યાર સુધીના ઇતિહાસ વિશે જણાવીશું.
1540-45
શેરશાહ સૂરી દ્વારા પ્રથમ વખત ચાંદીના સિક્કા તરીકે રૂપિયો બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, મુઘલ, મરાઠા અને બ્રિટિશ યુગમાં પણ તે જ રીતે ઉપયોગ થતો રહ્યો.
1770-1832
શરૂઆતમાં 1770-1832 (જનરલ બેંક ઓફ એન્ડ બિહાર દ્વારા 1773-75 અને બેંક ઓફ બંગાળ દ્વારા 1784-91) વચ્ચે બેંક ઓફ હિન્દુસ્તાન દ્વારા કાગળના રૂપિયા જારી કરવામાં આવ્યા હતા.
1 એપ્રિલ 1935
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની સ્થાપના થઈ.
જાન્યુઆરી 1938
5 રૂપિયાની પ્રથમ નોટ રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા બહાર પાડવામાં આવી હતી.
ફેબ્રુઆરી-જૂન 1938
આ દરમિયાન કેન્દ્રીય બેંક દ્વારા 10, 100, 1000 અને 10,000 રૂપિયાની નોટો જારી કરવામાં આવી હતી.
ઓગસ્ટ 1940
એક રૂપિયાની નોટ ફરીથી બહાર પાડવી. એક રૂપિયાની નોટ પહેલીવાર 30 નવેમ્બર, 1917ના રોજ બહાર પાડવામાં આવી હતી.
માર્ચ 1943
આ વર્ષે બે રૂપિયાની નોટ બહાર પાડવામાં આવી હતી.
1950
સ્વતંત્ર ભારતમાં પ્રથમ વખત ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા રૂપિયો જારી કરવામાં આવ્યો હતો.
1953
ભારતીય ચલણમાં સૌપ્રથમવાર, રૂપિયો શબ્દ હિન્દીમાં અંકિત કરવામાં આવ્યો હતો, જે 1954માં બદલીને રૂપિયા કરવામાં આવ્યો હતો.
1954
ઉચ્ચ મૂલ્યની નોટો (રૂ. 1,000, રૂ. 5,000 અને રૂ. 10,000) જારી કરવામાં આવી હતી.
1957
એક રૂપિયો પ્રથમ વખત 100 પૈસામાં વહેંચાયો હતો.
1957-67
આ દરમિયાન એક, બે, ત્રણ, પાંચ અને દસ પૈસાના એલ્યુમિનિયમ સિક્કા રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
1980
આ વર્ષે નવી નોટો જારી કરવામાં આવી હતી. 1 રૂપિયાની નોટ પર તેલની વીંટી, 2 રૂપિયાની નોટ પર આર્યભટ્ટ, 5 રૂપિયાની નોટ પર કૃષિ મિકેનાઇઝેશન, 10 રૂપિયાની નોટ પર મોર અને 20 રૂપિયાની નોટ પર કોણાર્ક વ્હીલ છે.
ઓક્ટોબર 1987
500 રૂપિયાની નોટ બહાર પાડવામાં આવી હતી.
1988
10, 25 અને 50 પૈસાના સ્ટેનલેસ સ્ટીલના સિક્કા રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
1992
સ્ટેનલેસ સ્ટીલમાં 1 અને 5 રૂપિયાના સિક્કા રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
1996
મહાત્મા ગાંધીની તસવીર સાથે ભારતીય નોટો બહાર પાડવામાં આવી હતી. તમને જણાવી દઈએ કે, તેમાં 10 રૂપિયાથી લઈને 500 રૂપિયા સુધીની નોટ સામેલ હતી.
2005-08
50 પૈસા, એક રૂપિયો, બે રૂપિયા અને પાંચ રૂપિયાના નવા સિક્કા બહાર પાડવામાં આવ્યા હતા.
2009
5 રૂપિયાની નોટોનું છાપકામ ફરી શરૂ થયું. તે થોડા સમય માટે બંધ રહ્યો હતો.
જુલાઈ 2010
રૂપિયાનું નવું પ્રતીક ‘રૂ’ રજૂ કરવામાં આવ્યું.
2011
આ વર્ષે 25 પૈસાના સિક્કા અને તેનાથી નીચેના તમામ પૈસાના સિક્કા ડિમોનેટાઈઝ કરવામાં આવ્યા હતા. 50 પૈસાના સિક્કા અને રૂ. 1, રૂ. 2, રૂ. 5 અને રૂ. 10ની નોટોની નવી શ્રેણી નવા રૂપિયાના પ્રતીક સાથે રજૂ કરવામાં આવી હતી.
2012
2012 માં, મહાત્મા ગાંધી શ્રેણીની તમામ નોટો (રૂ. 10, રૂ. 20, રૂ. 50, રૂ. 100, રૂ. 500 અને રૂ. 1,000) નવા ‘રૂ’ પ્રતીક સાથે ફરીથી છાપવામાં આવી હતી.
નવેમ્બર 2016
500 અને 1000 રૂપિયાની નોટો પાછી ખેંચી લેવામાં આવી હતી. આ પછી 200, 500 અને 2000 રૂપિયાની નવી નોટો બહાર પાડવામાં આવી.
