તમે અમેરિકાના બ્રાઇસ કેન્યોન વિશે સાંભળ્યું જ હશે. અહીં પથ્થરોની પહાડ જેવી ઊંચાઈ જોઈને એવું લાગે છે કે જાણે કુદરતે જ ધરતીના કેનવાસ પર કારીગરી કરી છે. દુનિયાભરના પ્રવાસીઓ આ સ્થળની સુંદરતા જોવા જાય છે. પરંતુ ભારતમાં પણ એક એવી જગ્યા છે, જેની સરખામણી અમેરિકાની બ્રાઇસ કેન્યોન સાથે કરવામાં આવે છે. અહીં તમને મોટી ગુફાઓ અને ખડકો પણ જોવા મળશે. આ જગ્યાને ‘અમેરિકા ઈન ઈન્ડિયા’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ મધ્ય પ્રદેશમાં સ્થિત ભીમબેટકાની. તે મધ્ય પ્રદેશના રાયસેન જિલ્લામાં છે અને તેની ઐતિહાસિક ગુફાઓ માટે પ્રખ્યાત છે. કહેવાય છે કે આ સ્થળ મહાભારત કાળથી સંબંધિત છે. અહીં પાંડવોએ તેમનો વનવાસ વિતાવ્યો હતો. આવો અમે તમને ભીમબેટકા સાથે જોડાયેલી મહત્વની વાતો જણાવીએ.
યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ લિસ્ટમાં સામેલ છે
ભીમબેટકાને રોક શેલ્ટર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ મધ્યપ્રદેશના લોકપ્રિય સ્થળોમાંથી એક છે. કહેવાય છે કે અહીંની ગુફાઓ બિલકુલ અમેરિકાના બ્રાઇસ કેન્યોન નેશનલ પાર્ક જેવી લાગે છે. આ સ્થળની શોધ પુરાતત્વવિદ્ ડૉ. વિષ્ણુ શ્રીધર વાકણકરે વર્ષ 1957માં કરી હતી. આ સ્થળને ભારતની સૌથી જૂની વસાહત તરીકે પણ જોવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે દક્ષિણ એશિયાઈ પાષાણ યુગની શરૂઆત અહીંથી થઈ હતી. વર્ષ 2003માં યુનેસ્કોએ આ જગ્યાને વર્લ્ડ હેરિટેજની યાદીમાં સામેલ કરી હતી.
આ રીતે તેનું નામ ભીમબેટકા પડ્યું
ભીમબેટકાની ટેકરીમાં 700 થી વધુ રોક આશ્રયસ્થાનો જોવા મળશે. તેમની દિવાલો પર સેંકડો રોક પેઈન્ટિંગ્સ બનાવવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે આ આદિમ માનવીઓ દ્વારા લગભગ 30,000 વર્ષ પહેલાં બનાવવામાં આવ્યા હતા. એવું કહેવાય છે કે આ સ્થાન પર પાંડવોએ પોતાનો વનવાસ વિતાવ્યો હતો. ભીમ અવારનવાર અહીં આવીને બેસતા હતા, તેથી આ સ્થાનને ભીમ બેઠકકા કહેવામાં આવતું હતું. પાછળથી તે ભીમબેટકા તરીકે ઓળખાવા લાગ્યું.
કેવી રીતે પહોંચવું
જો તમે પણ આ જગ્યા જોવા માંગો છો તો તમારે મધ્યપ્રદેશની રાજધાની ભોપાલ જવું પડશે. આ સ્થળ ભોપાલથી લગભગ 45 કિલોમીટર દૂર છે. ભોપાલ પહોંચ્યા પછી, તમે ટેક્સી અથવા ખાનગી વાહન દ્વારા જઈ શકો છો.
